अवनी २०१८ आणि शेरनी २०२१

 

२०१८ मध्ये महाराष्ट्रातील यवतमाळ जिल्ह्यात “टी-१ किंवा अवनी” नावाने ओळखली जाणारी वाघीण शोधमोहीम आणि तिला ठार केल्या प्रकरणी खूप चर्चा झाल्या. यवतमाळ येथील राळेगाव तालुक्यातील  ‘बोराटी - वारूड मार्गातील गावामध्ये ’  अवनी या वाघिणीला नरभक्षक होती असे सांगून तेरा ते चौदा जणांचा जीव घेतल्याचे आरोप होते. पण डीएनए टेस्टनुसार अवनीने पाच  जणांवर हल्ला करून ठार केले होते. साधारणत: वीस महिने हि शोधमोहीम सुरु होती.  गावातील लोकांना जंगलात जाऊ नये याचे आदेश देण्यात आले होते. जंगलातील tap कॅमेराद्वारे वाघिणीच्या हालचालीचा अभ्यास करण्यात आला होता. वेगवेगळ्या टीम आणि कमिटी यावर काम करत होत्या. राजकारणी हि या मुद्द्यात जवळून लक्ष देत होते. वनविभाग ती वाघीण जिवंत पकडून किंवा नेशनल पार्कच्या दिशेने जाण्यासाठी प्रयत्न करत असतानाच “असगर” या खाजगी शिकाऱ्याने तिला ठार केले. त्यांतर बेशुद्ध करण्याचा डारट मारण्यात आला होता. याबद्दल अनेक चर्चा झाल्या पण चौकशीमध्ये  अखेरीस काही निष्पन्न  झाले नाही. याबद्दल अनेक जणांनी tweet करून अवनी बद्दल शोक व्यक्त केला होता. याच मुद्द्याला अनुसरून अलीकडेच “शेरनी” चित्रपट एमेझोन प्राईमवर प्रदर्शित झाला आहे. विद्या बालन, विजय राज आणि इतर कलाकार यांनी प्रमुख भूमिका केली आहे. अमित मसुरकर यांनी उतम चित्रपट दिग्दर्शन आणि लेखन केले आहे.

विद्या बालन हि नुकतीच नवीन ट्रान्स्फर होऊन त्या वनविभागात येते. त्या प्रभागातील जंगलातील  प्राण्यांसाठी असणारे पाणी टंचाई आणि  जंगल तोड प्रश्नाविषयी मुद्दे मांडायला सुरवात करत असते पण गावातील राजकारणामुळे ती हतबल असते. त्याच दरम्यान वाघिणीच्या नरभक्षण मुद्द्याला सुरुवात होते. ती वाघीण जिवंत राहावी म्हणून खूप उपाययोजना करते. गावातील लोकांना “फोरेस्ट मित्र” बनवून जंगले-वनचर यांबद्दल जाणीवजागृती करते. पण इथे हि राजकारण येतच आणि अखेरीस वाघिणीचा मृत्यू होतो.

“Save The Tiger,  Save The Planet”  हा संदेश या चित्रपटातील त्या आदिवासी गावातील एका मुलाने खूप साध्या सरळ भाषेत सांगितला आहे.  त्या गावकऱ्यांनी देखील हि गोष्ट समजून घेतली आहे. पण सुशिक्षित म्हटला जाणारा समाजच या चित्रपटात जास्त असमजुतदार दिसला आहे.

एकूणच वन्यजीव संरक्षण या संवेदनशील मुद्द्याला धरून उत्तमरीतीने आणि वास्तववादी मांडणी करणारा चित्रपट आहे. उत्तम दिग्दर्शन आणि अभिनय आहे. उगाच बॉलीवूड मसाला भरला गेलेला नाही.

एमेझोन प्राईमवर हा चित्रपट पाहायला मिळेल.